Mensenhandel vormt een grove inbreuk op de menselijke waardigheid en de lichamelijke en geestelijke integriteit van slachtoffers en wordt gezien als schending van fundamentele mensenrechten’

Mensenhandel is een ernstig misdrijf. Internationale verdragen en Europese richtlijnen verplichten lidstaten tot het voeren van effectief beleid om mensenhandel tegen te gaan. Dit beleid richt zich op het voorkomen van mensenhandel, het vervolgen en berechten van daders en op het beschermen en ondersteunen van slachtoffers. De verschillende verschijningsvormen van het delict zijn strafbaar gesteld in artikel 273f van het Wetboek van Strafrecht. Veelzeggend genoeg het langste artikel uit het Wetboek van Strafrecht. Het geeft de veelzijdigheid en complexiteit van het misdrijf aan. De (beoogde) uitbuiting is de kern van mensenhandel.

Andere instrumenten zijn ondersteunend, aanvullend of een uitwerking van het beleid ten aanzien van mensenhandel. Zo zijn er bijvoorbeeld de Aanwijzing Mensenhandel van het Openbaar Ministerie en de Vreemdelingencirculaire 2000 die de verblijfsregeling mensenhandel beschrijft.

Onder mensenhandel wordt in de eerste plaats verstaan het werven, vervoeren, overbrengen, opnemen of huisvesten van een persoon, met gebruik van dwang (in brede zin) en met het doel die persoon uit te buiten (eerste lid, sub 1°). In het geval van minderjarigen is het element ‘dwang’ geen vereiste om mensenhandel aan te kunnen tonen (eerste lid, sub 2°).

In de tweede plaats gaat het om het met gebruik van dwang (in brede zin) dwingen of bewegen van een persoon om zich beschikbaar te stellen tot het verrichten van arbeid of diensten of zijn organen beschikbaar te stellen én het gebruikmaken van een door een ander gecreëerde dwang- of beïnvloedingssituatie door enige handeling te ondernemen waarvan hij weet of redelijkerwijs moet vermoeden dat die persoon zich vanwege die situatie beschikbaar stelt tot het verrichten van arbeid of diensten of zijn organen beschikbaar stelt (eerste lid, sub 4°). Het moet hierbij gaan om omstandigheden waarbij uitbuiting kan worden verondersteld.

In 2013 zijn de maximale straffen voor mensenhandel verhoogd van 8 jaar naar 12 jaar cel. Als door mensenhandel iemand overlijdt, kan zelfs een levenslange gevangenisstraf of een tijdelijke van ten hoogste 30 jaar worden opgelegd. Dat is vergelijkbaar met de strafmaat voor moord.

Slachtoffers van mensenhandel hebben vaak te maken met dwang, geweld en/of misleiding. Vaak zijn ze te bang of niet in staat om zelf aangifte te doen.

Mensenhandel

Bij mensenhandel staat het belang van het individu voorop; het behoud van zijn of haar geestelijke en lichamelijke integriteit en persoonlijke vrijheid. Er is dan ook altijd sprake van een of meerdere slachtoffers, ongeacht of deze zichzelf als slachtoffer zien. In de praktijk komen mensensmokkel en mensenhandel vaak in combinatie met elkaar voor, zoals wanneer een gesmokkelde persoon vervolgens wordt uitgebuit. Bijvoorbeeld wanneer een persoon gedurende de reis een schuld heeft opgebouwd of gedwongen wordt meer te betalen voor de reis. Deze schuld bestaat soms uit tienduizenden euro’s en kan alleen afbetaald worden door middel van uitbuiting, vaak worden naast de betrokkene zelf ook familieleden in het land van herkomst bedreigd wanneer hier niet aan wordt voldaan.

Mensenhandel

  • kan zowel binnen als buiten de landsgrenzen
  • dwang, misleiding, misbruik kwetsbare positie etc.
  • met het oogmerk van uitbuiting
  • misdaad tegen het individu
  • initiatief bij dader

Bij arbeidsuitbuiting worden mensen doelbewust door een vorm van dwang of door misbruik van omstandigheden of van diens kwetsbare positie gedwongen tot arbeid of diensten, waarbij bovendien sprake is van een ernstige inbreuk op hun lichamelijke of geestelijke integriteit en/of hun persoonlijke vrijheid. Het gaat vaak samen met ernstige situaties op de werkvloer, een sterke inperking van de vrije keuze, grove overtreding van de arbeidswetten (onderbetaling, lange werkdagen, weinig rust en slechte arbeidsomstandigheden) en ondermaatse huisvesting. Doordat door het gebruik van dwangmiddelen een reële, vrije keuze wordt onthouden, doet de eventuele instemming van het slachtoffer met de beoogde uitbuiting niet meer ter zake.

bron