ALGEMENE VOORWAARDEN IN HET HANDELSVERKEER naar eu norm

ALGEMENE VOORWAARDEN IN HET HANDELSVERKEER in Nederland, België, Duitsland, Zwitserland, Europa en de Verenigde Staten

Algemene voorwaarden worden (pas) sinds een halve eeuw op grote schaal gebruikt in het handelsverkeer. Voor die tijd werd van gestandaardiseerde bedingen nauwelijks gebruik gemaakt. Het BW kent ook pas sinds 1992 een aparte, uitgebreide regeling voor standaard bedingen in een overeenkomst. De regeling is dus nog relatief jong.

KLAKKELOZE AANVAARDING

De grondslagen van die regeling hangen nauw samen met een belangrijk nadeel dat optreedt bij het gebruik van algemene voorwaarden, namelijk de omstandigheid dat ze heel gemakkelijk van toepassing zijn zonder dat partijen de gelegenheid hebben gehad om zich op de betekenis ervan te bezinnen. (Klakkeloze aanvaarding). Soms met verstrekkende gevolgen zoals misbruik en ernstige verstoringen van de balans in partijverhoudingen.

Nederlandse en Europese wettelijke regeling inzake algemene voorwaarden

Aan de Nederlandse en Europese wettelijke regeling met betrekking tot algemene voorwaarden liggen daarom de volgende overwegingen ten grondslag:

Versterking van de rechterlijke controle op het gebruik en toepasselijkheid van algemene voorwaarden (met name met het oog op bescherming van kleinere contractspartijen)
Het bieden van een grote mate van rechtszekerheid, zowel tav toepasselijkheid als tav de inhoud;
Het stimuleren van overleg tussen contractspartijen.

Het is dus van groot belang dat u terdege kennis neemt van de inhoud van algemene voorwaarden algemene voorwaarden alvorens akkoord te gaan met hun toepasselijkheid. Dikwijls komen contractspartijen in één van de volgende (of meerdere!) pitfalls terecht:

Het zijn standaard bedingen, dus het zit wel snor
Het zijn standaard bedingen, het is dus niet mogelijk om daarover te onderhandelen;
Het zijn standaard bedingen, dus het gaat om wettelijke verplichtingen.

ONDERHANDELEN OVER ALGEMENE VOORWAARDEN

Over algemene voorwaarden kunt u altijd onderhandelen! Uiteraard is dan wel van belang dat u deze – vaak zeer uitgebreide sets- voorwaarden vlot leert lezen en begrijpen (en dat is niet altijd eenvoudig!). We hopen en verwachten evenwel dat u na deze cursus goed beslagen ten ijs komt.

Nederlandse en Europese wettelijke regeling inzake algemene voorwaarden

Aan de Nederlandse en Europese wettelijke regeling met betrekking tot algemene voorwaarden liggen daarom de volgende overwegingen ten grondslag:

Versterking van de rechterlijke controle op het gebruik en toepasselijkheid van algemene voorwaarden (met name met het oog op bescherming van kleinere contractspartijen)
Het bieden van een grote mate van rechtszekerheid, zowel tav toepasselijkheid als tav de inhoud;
Het stimuleren van overleg tussen contractspartijen.

Het zijn standaard bedingen, dus het zit wel snor
Het zijn standaard bedingen, het is dus niet mogelijk om daarover te onderhandelen;
Het zijn standaard bedingen, dus het gaat om wettelijke verplichtingen.

ONDERHANDELEN OVER ALGEMENE VOORWAARDEN

Verenigde Staten – choice of law

De Verenigde Staten (VS) kennen geen uniform/nationaal overeenkomstenrecht. Elke staat heeft zijn eigen contractenrecht. Wat heeft te gelden tussen partijen, wordt dus bepaald door

– Primair partijafspraak

– De eventuele bijzonderheden van het contractenrecht van een bepaalde staat.

Een choice of law statement is daarom belangrijk. In beginsel komt er veel belang toe aan het contractsvrijheid, maar er zijn wel enkele regels:

– Het recht van een bepaalde staat moet een ‘substantial relationship to the parties or their transaction’ hebben, of er is een andere ‘reasonable basis fort he parties’ choice of law’. Overigens is aan de laatste criterium heel vlot voldaan.

– De rechtskeuze mag niet in strijd zijn met een ‘Fundamenal policy’ van een staat, met een ‘materially greater interest than the chosen state in determination of the issue’.

UNIFORM COMMERCIAL CODE (UCC)

De Verenigde Staten kennen op federaal niveau wel de Uniform Commercial Code (UCC). De bepalingen daarvan zijn in vrijwel alle staten in meerdere of mindere mate overgenomen. Hoewel de UCC geschreven is voor de ‘sale of goods’ (primair), formuleert ze wel algemene leerstukken die hun weerslag hebben gekregen in overeenkomstenrecht.

OVEREENKOMST NAAR AMERIKAANS RECHT

De belangrijkste bestanddelen van een overeenkomst naar Amerikaans recht vormen ‘assent’ (beginsel van aanbod en aanvaarding. Daarbij geldt dat het onderwerp van de overeenkomst voldoende bepaald moet zijn) en ‘consideration’ (de tegenprestatie).

Let erop dat de hoofdbestanddelen van een overeenkomst NOOIT in de algemene voorwaarden behoren te staan.

NOTE OF ACCOMMODATION

Bij overeenkomsten naar Amerikaans recht zijn er in zijn algemeenheid enkele termen/gebruiken waar men op bedacht moet zijn:

‘Note of accommodation’ Vooral van belang bij verkoop en levering van goederen. Indien goederen niet conform de overeenkomst worden geleverd en vergezeld gaan van een note of accommodation, is er sprake van een tegenbod. Als de zaken dan geaccepteerd worden door de koper, is er en nieuwe overeenkomst tot stand gekomen.

Reasonable time/good faith: ziet op een periode van ten minste 4 weken.

Let ook altijd op termen als ‘requirements’ een tegenprestatie mag niet onbillijk of disproportioneel zijn.

REASONABLE GROUNDS FOR INSECURITY

‘reasonable grounds for insecurity’: deze zinsnede is van belang bij contractuele bedingen die en regeling treffen voor de situatie van redelijke of voorzienbare dreiging van niet-nakoming. De wederpartij mag in dat geval de nakoming van de op hem rustende verplichtingen uitstellen en zekerheidsstelling verlangen van de schuldenaar. Kan schuldenaar daar niet binnen een redelijke termijn (30 dagen) aan voldoen, dan leidt dit tot verwerping van de overeenkomst.

SURVIVAL CLAUSES

Let op de ‘Survival clauses’. Deze clausules bevatten dikwijls bepalingen die bestemd zijn om na het einde van de overeenkomst voort te leven, soms zelfs tot in het einde der tijden. Vaak zijn ze te vinden onder het kopje miscellaneous /diversen. Voorbeeld:

‘The provisions of articles 4, 6, 8, 9, 10, 11,12, 14,15 and 19 survive the termination or expiration of this contract.’

GEHEIMHOUDINGSVERPLICHTING EN INTELLECTUELE EIGENDOMSRECHTEN

Soms is duidelijk wat het doel van een survival clause is, omdat het gaat om geheimhoudingsverplichtingen of verplichtingen iets niet te doen (geen inbreuk maken op intellectuele eigendomsrechten, bijvoorbeeld). Soms is het echter lastig te achterhalen wat of wie de survival clause probeert te beschermen. Wees vooral bedacht op clauses die NIET zijn voorzien van een tijdsbepaling en in principe eindeloos kunnen voortduren. Het is goed om vooraf te bezinnen op de betekenis van dit soort bepalingen en de mogelijke implicaties/gevolgen op de langere termijn.

WARRANTIES

Andere termen die oplettendheid vereisen zijn de ‘warranties’ en dan met name de ‘implied en extended warranties’ en zinsnedes als ‘to indemnify and hold harmless’ maw de bepalingen die garanties, waarborgen, vrijwaringen e.d. bevatten.

Implied warranties zijn de waarborgen die verondersteld worden aanwezig te zijn vanuit het principe ‘fairness’; best te vergelijken met de Nederlandse redelijkheid en billijkheid (waar voor je geld, basale conformiteit). Ze hoeven niet uitdrukkelijk in een overeenkomst te worden opgenomen teneinde er een beroep op te kunnen doen. Extended warranties zien op uitgebreide garanties. Met name daar waar een wederpartij aan zijn eigen klanten een extended warranty toekent voor producten die bij de andere partij zijn betrokken/door een andere partij zijn ontwikkeld, ontstaat al gauw een ketenaansprakelijkheid. Wees daarop bedacht bij het sluiten van een overeenkomst, met name als er tevens een vrijwaringsclausule in de algemene voorwaarden is opgenomen.

Bezin ook voor het sluiten van de overeenkomst hoe veelomvattend een vrijwaringsclausule is.

Amerikaanse regeling van battle of forms

De regels inzake battle of forms (welke voorwaarden gelden) bij zakelijke overeenkomsten, is nogal troebel. Wordt ook veel over geprocedeerd.

Hamvraag: wiens voorwaarden gelden?

– Afhankelijk van het toepasselijke recht. Als de UCC van toepassing is verklaard, zal een rechter proberen te achterhalen welke voorwaarden deel uitmaken van het oorspronkelijke aanbod.

– Hanteert de andere partij inkoopvoorwaarden of anderszins voorwaarden die andere bepalingen bevatten, worden die nader bestudeerd. ALS in inkoopvoorwaarden de aanvaarding van een aanbod uitdrukkelijk afhankelijk is gesteld van de toepasselijkheid van inkoopvoorwaarden, dan is er sprake van een tegenbod.

– KNOCK-OUT: als de algemene voorwaarden van beide partijen onverenigbaar zijn, zijn geen enkele algemene voorwaarden van toepassing. Voor die situatie biedt de UCC Gap fillers.

Overigens zijn dit soort omstandigheden te voorkomen door voor het sluiten van een overeenkomst de algemene voorwaarden goed door te nemen, of op voorhand de toepasselijkheid van elkaars algemene voorwaarden uit te sluiten en alles uit te onderhandelen.

AANSPRAKELIJKHEIDSCLAUSULES MET AMERIKAANSE PARTIJEN

Van groot belang: let op aansprakelijkheidsclausules in overeenkomsten met Amerikaanse partijen. Let ook met name op handelen/nalaten dat aansprakelijkheid oplevert en voor welke soorten schade. Wees bedacht op termen als ‘indirect damages’, ‘indemnity’, liability, warranties en waivers.

STIJL EN TOONZETTING ALGEMENE VOORWAARDEN

Toonzetting van algemene voorwaarden is met name voor het imago van het bedrijf van belang. Voor de feitelijke inhoud van de algemene voorwaarden maakt de toonzetting niet uit. Wel valt er wellicht wat voor te zeggen dat consensueel geformuleerde algemene voorwaarden ‘vriendelijker’ of evenwichtiger lijken……mogelijk gaat een wederpartij dan eerder akkoord.

But…don’t be fooled! Vriendelijke geformuleerde algemene voorwaarden kunnen net zo goed onredelijke bedingen bevatten. Bekijk dus altijd de inhoud.

ONNODIG INGEWIKKELDE WOORDKEUZE

De stijl van algemene voorwaarden is overigens een belangrijk punt. Als algemene voorwaarden in zeer wollige of verhullend taalgebruik zijn opgesteld en daardoor onbegrijpelijk worden, kunnen ze naar Europees danwel Nederlands recht worden vernietigd.

Het gaat dan vooral om zaken als passief taalgebruik, eindeloos lange zinnen zonder leestekens, onnodig ingewikkelde woordkeuze, slecht gebruik van alinea’s of witregels (waardoor men het overzicht over een tekst verliest).

EUROPEES REFERENTIEKADER TAALNIVEAU

Raad van Europa heeft een Europees Referentiekader taalniveau opgesteld. Onderscheiden wordt tussen A1, A2, B1, B2, C1 en C2.

Voorbeeld C1 tekst: ‘Indien gebruiker ten aanzien van een vordering van de wederpartij een definitief standpunt heeft ingenomen hetzij door (een aanbod van) betaling bij wijze van finale afdoening, hetzij door het afwijzen van een vordering, dan vervalt na een jaar, te rekenen vanaf de dag waarop de wederpartij van dit standpunt kennis kreeg, ieder recht ten opzichte van gebruiker ter zake van schadeveroorzakende voorval waarop de vordering was gegrond, tenzij de wederpartij binnen die termijn het standpunt van gebruiker op goede gronden schriftelijk heeft aangevochten.‘

ALGEMENE VOORWAARDEN IN JIP-EN-JANNEKE-TAAL

Let op: ook algemene voorwaarden in Jip-en-Janneke-taal kunnen onleesbaar, onbegrijpelijk of onredelijk bezwarend zijn.

Voorbeeld: ‘als je wilt dat wij de schade vergoeden die je lijdt ten gevolge van een ongeluk tijdens de uitvoering van de opdracht, moet je wel eerlijk zijn over wat er is gebeurd. Onze directeur controleert je verhaal en stelt vast of het geloofwaardig is. Ben je het met onze beslissing niet eens? Dan heb je vier weken de tijd om een rechter om een beslissing te vragen. Als de 4 weken voorbij zijn, stem je in met onze beslissing en mag je niet meer naar de rechter.‘

Weens Koopverdrag/CISG

Wat is het nu precies?

Het Weens Koopverdrag is van toepassing op koopovereenkomsten betreffende roerende zaken tussen partijen die in verschillende staten gevestigd zijn, als:

1. De staten verdragsluitende staten zijn,

2. Wanneer volgens de regels van internationaal privaatrecht (IPR) het recht van een verdragsstaat van toepassing is op de overeenkomst.

Voor toepasselijkheid van het Weens Koopverdrag maakt het niet uit welke nationaliteit partijen hebben en of het gaat om een ‘burgerrechtelijke’ of ‘handelsrechtelijke’ overeenkomst.

ROERENDE ZAKEN

Het verdrag bepaalt verder als volgt:

Artikel 2 – Dit Verdrag is niet van toepassing op :

a) de koop van roerende zaken, gekocht voor persoonlijk gebruik of voor gebruik in gezin of huishouding, tenzij de verkoper te eniger tijd voor of bij het sluiten van de overeenkomst niet wist of had behoren te weten dat de zaken voor zodanig gebruik werden gekocht;

b) de koop op een openbare veiling;

c) een executoriale of anderszins gerechtelijke verkoop;

d) de koop van effecten, waardepapieren en betaalmiddelen;

e) de koop van zeeschepen, binnenvaartschepen, luchtkussenvaartuigen of luchtvaartuigen;

f) de koop van elektrische energie.

Artikel 3 – 1) Met koopovereenkomsten staan gelijk overeenkomsten tot levering van te vervaardigen of voort te brengen roerende zaken, tenzij de partij die de zaken bestelt een wezenlijk deel van de voor de vervaardiging of voortbrenging benodigde grondstoffen moet verschaffen.

2) Dit Verdrag is niet van toepassing op overeenkomsten waarin het belangrijkste deel van de verplichtingen van de partij die de roerende zaken levert, bestaat in de verstrekking van arbeidskracht of de verlening van andere diensten.

Artikel 4 – Dit Verdrag regelt uitsluitend de totstandkoming van koopovereenkomsten en de rechten en verplichtingen van verkoper en koper voortvloeiend uit een zodanige overeenkomst. Behoudens voorzover uitdrukkelijk anders is bepaald in dit Verdrag, heeft het in het bijzonder geen betrekking op :

a) de geldigheid van de overeenkomst of van de daarin vervatte bedingen, dan wel de bindende kracht van gewoonten;

b) de gevolgen die de overeenkomst kan hebben voor de eigendom van de verkochte zaken.

Artikel 5 – Dit Verdrag is niet van toepassing op de aansprakelijkheid van de verkoper voor dood of letsel veroorzaakt door de zaken.

Artikel 6 – De partijen kunnen de toepassing van dit Verdrag uitsluiten of, onverminderd het bij artikel 2 bepaalde, afwijken van elk van de bepalingen hiervan, dan wel het gevolg daarvan wijzigen.

WEENS KOOPVERDRAG UITSLUITEN?

Het Weens Koopverdrag bevat, gelijk de Uniform Commercial Code (UCC), standaard bepalingen inzake koop, verplichtingen van partijen, de gevolgen van niet-nakoming, betaling, inontvangstneming van zaken, risico-overgang etc.

Eigenlijk geldt het Weens Koopverdrag als een internationale set algemene voorwaarden. MAAR…..uw bedrijf levert wellicht hoofdzakelijk diensten en verkoopt geen roerende zaken. Dit betekent dat het Weens Koopverdrag sowieso niet van toepassing is. U hoeft het Weens Koopverdrag in dat geval niet automatisch uit te sluiten. Het verdrag kan u zelfs beschermen!

bron

ALGEMENE VOORWAARDEN IN HET HANDELSVERKEER naar eu norm