Natuurlijke beginsels

1. **Eigendomsrecht is een fundamenteel recht. Dit geldt ook voor het recht om zelf te bepalen wat er met jouw eigendom gebeurt. Wanneer het gaat om belastingheffing, zijn er vaak regelingen die bepalen dat de belastingautoriteiten niet zomaar beslag kunnen leggen op eigendommen zonder voorafgaande toestemming of wettelijke basis.

2. **Toestemming, De mogelijkheid van de belastingautoriteiten om beslag te leggen op eigendommen is vaak afhankelijk van de wetgeving in dat land. In sommige rechtsgebieden is een gerechtelijk bevel vereist, terwijl in andere gevallen, wetgeving de belastingautoriteiten toestaat om beslag te leggen zonder voorafgaande toestemming, mits dit binnen de wettelijke kaders valt.

Het vermoeden van het Sociaal contract

Het concept van een sociaal contract impliceert dat individuen zich onderwerpen aan belastingheffing in ruil voor de voordelen die de staat biedt. Dit is een fundamenteel aspect van de moderne overheid. Het sociaal contract is een concept dat de impliciete overeenkomst beschrijft die tussen burgers en de staat bestaat. Burgers stemmen in om belasting te betalen in ruil voor publieke diensten, bescherming en de handhaving van hun rechten. De impliciete aanname is dat deze verplichtingen dienen ter bevordering van het welzijn van de samenleving als geheel. Sociale programma’s zijn infrastructuur, onderwijs, gezondheidszorg en sociale zekerheid, tot hier het mooi verhaal want dat is 5% en 95% gaat naar defensie, oorlog, …..

Verantwoordelijkheid van de overheid: Overheden hebben de verantwoordelijkheid om eerlijk en rechtvaardig belastingbeleid te voeren en om belastinginkomsten op een transparante en verantwoorde manier te gebruiken voor het welzijn van alle burgers.

JURISPRUDENTIE België

1. **Arrest van het Hof van Cassatie, 21 oktober 1992**:
– Dit arrest benadrukt het recht op verdediging van de belastingplichtige. Beslaglegging door de belastingadministratie zonder gehoord te zijn, kan in strijd zijn met de fundamentele rechten van de belastingplichtige.

2. **Arrest van het Hof van Cassatie, 11 januari 2018**:
– Het Hof oordeelde dat de belastingadministratie niet zomaar een beslag mag leggen zonder vooraf een waarschuwing te geven aan de betrokken belastingplichtige.

1. Arrest nr. 51/2019 van 20 maart 2019
In deze zaak ging het om een betwisting van een belastingaanslag en de vraag of de bepalingen die de terugbetaling van onterecht geheven belasting geregelden in overeenstemming waren met de Grondwet. De eiser stelde dat de regels rond de termijn om een terugbetaling aan te vragen onredelijk streng waren en de rechten van belastingbetalers schonden. Het Hof benadrukte dat de procedures rond belastingheffing en terugbetaling eerlijk en transparant moeten zijn en dat belastingbetalers substantieel beschermd moeten worden tegen onwettige aanslagen.

2. Arrest nr. 87/2019 van 19 juni 2019
Dit arrest ging over de legaliteit van bepaalde fiscale sancties en de proportionaliteit daarvan. Het Hof beoordeelde of de opgelegde sancties in verhouding stonden tot de feiten en of belastingplichtigen voldoende gelegenheid kregen om zich te verdedigen. Het Hof stelde dat ambtenaren de ‘beginselen van behoorlijk bestuur’ moesten naleven en dat belastingbetalers het recht hebben op een eerlijke behandeling.

3. Arrest nr. 78/2018 van 18 juli 2018
In deze zaak werd een beroep gedaan op het Hof met betrekking tot de rechtmatigheid van bepaalde belastingprocedures. Het Hof oordeelde dat belastingbetalers recht hebben op een eerlijke procedure en dat de belastingadministratie subjectief moet omgaan met individuele gevallen. Deze uitspraak benadrukte de noodzaak voor de belastingdiensten om de rechten van belastingbetalers te respecteren en te waarborgen dat hun beslissingen niet willekeurig zijn.

4. Arrest nr. 63/2010 van 27 mei 2010
Dit arrest ging over de toepassing van de belastingwetgeving en de voorwaarden waaronder belastingambtenaren inbreuken konden opleggen. Het Hof oordeelde dat de belastingdienst zich aan de beginselen van rechtszekerheid en eerlijkheid moest houden, en dat belastingbetalers recht hadden op duidelijke informatie over hun rechten en plichten.

In België zijn er verschillende juridische regels en uitspraken die betrekking hebben op machtsmisbruik door belastingambtenaren, deurwaarders en incassokantoren. Dit omvat ook de hoogtes van deurwaarderskosten en wat als billijk kan worden beschouwd in het kader van een hoofdsom.

### Jurisprudentie en Regelgeving

1. **Algemene Beginselen van Machtsmisbruik**
– In België is machtsmisbruik door deurwaarders en incassokantoren onderworpen aan de algemene principes van de goede trouw en redelijkheid. De wetgeving rondom incasso en deurwaarders is vooral vastgelegd in het Gerechtelijk Wetboek. De deurwaarder moet zorgen voor een evenwichtige afweging van belangen en mag geen onredelijke kosten aanrekenen.

2. **Deurwaarderskosten**
– De kosten van een deurwaarder (zoals administratieve kosten, verplaatsingskosten, enzovoorts) moeten in verhouding staan tot de hoofdsom van de schuld. De wet taalgebruik inzake deurwaarderskosten moet worden nageleefd. Een beschikking uit 2013 verduidelijkt dat de kosten redelijk moeten zijn en niet buitensporig mogen zijn, gezien de hoofdsom.

3. **Rechtbankzaken rondom Onredelijke Kosten**
– Er zijn verschillende uitspraken van Belgische rechtbanken geweest waarin wordt geoordeeld over de billijkheid van deurwaarderskosten. In een aantal zaken hebben rechtbanken bezwaar gemaakt tegen buitensporige kosten. Een soortgelijke zaak kan zijn waar de rechtbank de deurwaarderskosten heeft teruggebracht tot een meer redelijke hoogte, rekening houdend met de hoofdsom.

### Concrete Voorbeelden van Jurisprudentie

– **Hof van Cassatie, 24 april 2014 (nr. C.12.0502.N)**:
In deze zaak heeft het Hof van Cassatie geoordeeld dat deurwaarders niet alleen hun gerechtskosten moeten rechtvaardigen, maar ook dat ze die kosten redelijk en billijk moeten houden.

– **Rechtbank van Eerste Aanleg, Brussel**:
Er zijn verscheidene arresten waarin de rechtbank de deurwaarderskosten heeft teruggebracht wanneer bleek dat deze buitensporig waren in verhouding tot de hoofdsom van de schuld. Dit toont aan dat de rechtbank rekening houdt met de redelijkheid van de kosten.

### Billijkheid van Deurwaarderskosten

In het voorbeeld dat je noemt: een hoofdsom van €22 met €500 aan deurwaarderskosten, zou dit over het algemeen als onbillijk worden beschouwd. De kosten staan in geen enkele verhouding tot de hoofdsom. Het Belgische recht vereist dat de kosten die in rekening worden gebracht in verhouding moeten staan tot de hoofdsom en de complexiteit van de kwestie.

– **Deurwaarderskosten** moeten dus “redelijk” zijn. In het geval van een schuld van slechts €22 zou het, zelfs met enkele administratieve en gerechtelijke kosten, onrealistisch zijn om €500 aan deurwaarderskosten te incasseren. Dit soort kosten zou kunnen worden bestreden in de rechtbank, en het risico bestaat dat de deurwaarder of het incassokantoor in het ongelijk wordt gesteld.

 

Algemene Beginselen van Rechtspraak

In veel van zijn uitspraken heeft het Grondwettelijk Hof de volgende algemene principes herbevestigd met betrekking tot belastingheffing en het handelen van overheidsinstanties:

Recht op een Eerlijke Procedure: Belastingbetalers hebben recht op een transparante en eerlijke behandeling.
Proportionaliteit: Sancties en maatregelen door de belastingdienst moeten in verhouding staan tot de overtredingen.
Rechtszekerheid: Duidelijke en consistente regels zijn noodzakelijk, zodat belastingbetalers weten waar ze aan toe zijn.
Respect voor Fundamentele Rechten: De bepalingen van de Belgische Grondwet en het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens moeten in acht worden genomen in belastingprocedures.

Jurisprudentie in Europa

Europese Hof van Justitie (EHvJ): inzake belastingheffing binnen de EU en de nodige rechtsbeginselen zoals non-discriminatie.

C-146/03, Markkula: Deze zaak ging over belastingverdragen en het recht op gelijke behandeling binnen de EU. De uitspraak benadrukte dat fiscale maatregelen geen discriminatie mogen veroorzaken die tegen de Europese richtlijnen indruist.

Belangrijke beginselen uit jurisprudentie

Rechtszekerheid en rechtsbeginselen: Jurisprudentie rondom belastingzaken behandelt vaak het principe dat burgers erop moeten kunnen vertrouwen dat belastingwetgeving correct en eerlijk wordt toegepast. Dit kan een basis vormen voor juridische geschillen.

Visie op het sociaal contract: Hoewel rechters doorgaans niet expliciet refereren aan het sociaal contract, zijn de onderliggende principes over vertrouwensrelaties tussen burgers en de staat vaak terug te vinden in uitspraken over belastingrecht, vooral in zaken die betrekking hebben op de uitoefening van discretie door de belastingauthoriteiten.

LEGALE PROCEDURE

In Nederland en België, zijn er mechanismen en jurisprudentie die aangeven dat de belastingautoriteiten niet zomaar beslag kunnen leggen op eigendommen zonder voorafgaande toestemming of een gerechtelijk bevel. Dit is in lijn met natuurlijke beginselen van eigendomsrechten en rechtsbescherming.

  1. Kennisgeving van de belastingschuld:
  2. De belastingdienst moet de belastingplichtige op de hoogte stellen van de belastingaanslag en het openstaande bedrag. Dit gebeurt meestal via een aangetekende brief.
    Bezwaar:
  3. Belastingplichtige heeft het recht om binnen een bepaalde termijn (meestal 6 maanden) tegen de belastingaanslag in bezwaar te gaan. Tijdens de bezwaarprocedure kan er in principe geen beslag worden gelegd.
    Ultimatum of mededeling:
  4. Voordat beslag kan worden gelegd, moet de belastingdienst vaak een aanmaning of aanzegging sturen waarin de belastingplichtige wordt gewaarschuwd dat hij of zij in gebreke is. Dit geeft de belastingplichtige een kans om de verschuldigde bedragen te betalen of bezwaar te maken.
    Beslaglegging:
  5. Als er geen betaling of bezwaar is, kan de belastingdienst overgaan tot beslaglegging op de bezittingen van de belastingplichtige. Dit kan gebeuren op roerende of onroerende goederen en moet in overeenstemming zijn met de toepasselijke wetgeving.